Werking gierpont
Werking gierpont verteld wat een gierpont is en hoe hij werkt. In Nederland varen er, in ieder geval op de Nederrijn en de Maas, nog een aantal gierponten. Een gierpont moet altijd op stromend water varen omdat het anders niet mogelijk is om te “gieren”.
Als je het eenmaal weet zie je er steeds meer. Ik vind het dus echt heel erg leuk dat er in ons digitale tijdperk nog dit soort vervoersmethodes bestaan die stammen van eeuwen geleden.
werking gierpont
De werking gierpont is gebaseerd op de stroming. Een gierpont is met een kabel bevestigd aan een punt op de bodem in het midden van de rivier. Deze kabel loopt via een rij “gierschuitjes” stroomafwaarts en zit via twee gierkettingen in het midden van de pont vast. De pontschipper kan d.m.v. een lier de verbindingskabel die het dichtst bij de overkant zit korter maken (en de andere langer) waardoor de pont scheef ten opzichte van de stroom komt te liggen. Daardoor stroomt het water schuin langs de pont waardoor de pont naar voren word gestuwd. Het rivierwater stroomt geforceerd om de “achterzijde” van pont heen waardoor de pont naar voren wordt gestuwd. Door het schip schuin te draaien, zal de boot door de stroming de overkant bereiken.
Tegenwoordig hebben alle gierponten een dieselmotor ter ondersteuning om sneller aan de overkant te komen. Het gieren duurt vrij lang en de drukte op de huidige waterwegen vereist weinig oponthoud en stremming. De lengte van de kabel is o.a. afhankelijk van de breedte van de rivier.
Omdat het ankerpunt en de pont op enige afstand van elkaar liggen wordt de verbindingskabel met een of meerdere kleine bootjes ter grootte van een roeiboot, boven water gehouden. Deze bootjes zijn voor het overige scheepsverkeer een teken dat een gierpont gebruikt wordt en tevens dat men de pont dient te passeren aan de andere kant van de bootjes. Er varen in Nederland 11 gierponten met motor, en één in Belgie.
De gierpont is feitelijk milieuvriendelijk aangenomen dat hij maximaal gebruik maakt van de stroming van de rivier. Dan is de overtocht gratis. Maar zoals hierboven reeds gesteld hebben de veerponten tegenwoordig allemaal ook een motor.
Maar de stroming in combinatie met de gierketting zorgt er wel voor dat er tijdens de overtocht minder brandstof wordt verbruikt. Aangezien een gierpont alleen kan varen bij stroming vind je ze in Nederland alleen op de grote rivieren. Ik kanalen stroomt het water doorgaans te langzaam.
De Gierpont en de pleziervaart
Aangezien de Gierpont de rivier aan 1 kant afsluit, namelijk de zijde tussen het ankerpunt van de pont en de kant waar de pont ligt (zie fig 1) is het voor de pleziervaart goed opletten aan welke zijde aan welke zijde je de pont gaat passeren.
Het bord langs de kant van het water dat aangeeft dat u een pont nadert. Vaak staat er ook nog een afstand bij, niet zelden van een kilometer of meer. Beroepsvaart heeft immers de tijd nodig om te anticiperen.
Hou er ten eerste rekening mee dat de veerpont altijd voorrang heeft op pleziervaart. Als de pont gaat varen zorg je er voor dat je achterlangs passeert. Ligt de pont nog aan de kant is het extra opletten. Zolang de slagbomen nog open staan kan je zonder problemen voorlangs varen. Op het moment dat je de slagbomen ziet zakken moet je wachten en achterlangs gaan.
Doe je dat niet dan kom je onherroepelijk in de fuik van de gierpont terecht en dat kan een zeer vervelende situatie opleveren zeker als je stroomafwaarts vaart. De tijd die je dan nog hebt om achteruit te slaan of te draaien is dan beperkt en de rivierstroom maakt het dan nog extra moeilijker.
Voor de watersporter is het van belang om de kenmerken en werking van een gierpont te kennen. Een gierpont kan bijvoorbeeld niet snel uitwijken en creëert bij elke overtocht een “fuik” waar je niet in moet komen.
Verlichting Gierpont
Als het donker is kan je de overtocht van een pont trouwens aan de navigatieverlichting herkennen. Zodra de pontschipper het “groen boven wit” ontsteekt gaat hij over.
Bron ANWB leerboek “klein vaarbewijs”.
“Groen boven Wit” geld overigens voor alle veerponten maar ook voor andere vaartuigen. Voor de Gierpont geld dat er naast het Groen/Wit ook nog een wit rond schijnend licht zit op het gierbootje dat verankerd is. Voor een schipper op een rivier dus goed opletten.
Zie je Groen boven wit dat van links naar rechts beweegt en links daarvan een rond schijnend wit licht dan moet je er dus links langs. Beweegt Groen boven Wit van rechts naar links dan is de pont net vertrokken en zal je er dus rechts langs moeten. Maar aangezien dit soort vaartuigen altijd voorrang heeft op de pleziervaart moet je sowieso voorzichtig zijn, voorrang geven en heel erg goed opletten.
Werking Gierpont in beeld in de Nederrijn bij Elst en Ingen.
Als je goed kijkt zie je de 2 gierkettingen van het gierbootje rechts naar de pontlopen.
Daarmee kan de schipper de positie van de Pont veranderen.
Werking gierpont in beeld: De brug van de veerpont met de gierbootjes.
Geef een reactie