De Overtuinen bij Rossum en de Linge
De overtuinen bij Rossum en de Linge zijn overblijfselen uit een grijs verleden. Een overtuin is een tuin die aan de uiterwaardenkant of rivierkant van een rivierdijk ligt. Vroeger was dat heel normaal en zelfs een recht, maar tegenwoordig is het vrijwel overal verboden om de dijken te sparen.
De officiële omschrijving (volgens Wikipedia) van een overtuin is als volgt: Een overtuin is een tuin die door een openbare weg of door een water van de woning wordt gescheiden.
De Overtuinen in beeld
In rivierenland is dit verschijnsel echter een eigen leven gaan leiden. Hieronder een paar voorbeelden uit Rossum. In dit geval langs de maasdijk. Hier is nog wel een dijk maar geen rivier meer.En dus zijn de overdijken nog toegestaan.
Een karakteristieke plaats met overtuinen is het Friese stadje IJlst. De overtuinen werden er gebruikt als bleek. De bleken zijn lang geleden overgenomen door de gemeente en de bewoners (als ze een woning bezitten waar origineel een bleek bijhoort) mogen ze gebruiken op voorwaarde dat men de bleek in originele staat laat.
In Stavoren zijn de oorspronkelijke overtuinen thans een lange grasstrook die tussen de weg en het water loopt.
Waar ik zelf nog een paar over-tuinen heb gezien is aan de Linge. Langs de Linge zijn nog heel wat stukjes land in gebruik tegenover de woningen aan de dijk. Vraag is of dit altijd echte overtuinen zijn. Wel is het zo dat veel bewoners gebruik maken van de grond onderaan de dijk tegenover hun huis.
Ook uit de Zaanstreek is de overtuin bekend, hoewel er slechts weinig resteren. Hier werd de overtuin juist niet als bleekveld gebruikt: de bleek bevond zich bij de huizen.
Aangezien zich hier geen hoog opgaand geboomte mocht bevinden, dat het blekende linnengoed immers uit de zon zou houden, richtten welgestelde Zaankanters in de 18de en 19de eeuw aan de overzijde van de wegsloot lommerrijke tuinen in, die vooral een sierfunctie hadden. Een dergelijke overtuin komen voor langs de Utrechtse Vecht.
Weer anders is de situatie in Kolhorn: de overtui-nen aan de Nieuwe Streek in dit oude Zuiderzeedorp waren oorspronkelijk opslagplaatsen van turf, teer of gerookte vis en werden pas later als tuinen ingericht. Ze worden door een voetpad van de woningen gescheiden.
Geef een antwoord